Uitgangspunt
Nadat violiste Diet ons vorige week heeft laten zien dat je van een tekening geluiden of muziek kunt spelen, kunnen we dat zelf ook gaan proberen.
We hebben alleen wel dingen nodig om muziek en geluiden mee te maken! De kinderen kregen een paar dagen geleden een brief van juf Iris: of ze thuis ook dingen konden vinden die in onze geluiden-verzameling kunnen samen met de takken die we al hadden. Zo kunnen we een kist aanleggen met spullen om de geluiden van het Ratteneiland te laten weerklinken in de klas.
Observatie
Kinderen komen binnen. Brim ziet het kleed met spullen, begint te wijzen en roept heel hard: 'Hahaha!'
Kind (refererend aan tekening) : ‘Ik wil bij mijnens zitten.’
De meeste kinderen kruipen dicht om het kleed, steeds dichterbij, er bijna op en ze
beginnen meteen dingen aan te raken, op te tillen, er mee te rammelen of schudden.
Ryan kan bijna niet van de viool afblijven, hij tokkelt er bijna onophoudelijk op.
Bijna alle kinderen hebben zelf iets meegenomen.
Er komen veel instrumentjes (sambaballen, trommels, fluitjes) te voorschijn, maar ook andere zaken zoals een plastic zakje bruine rijst en een glazen potje half gevuld met water.
Iris vraagt de kinderen hun ogen dicht te doen, 1 kind mag dan iets van wat er op het kleed ligt laten horen.
Het eerste kind schudt de (door haar meegebrachte) sambabal. Alle kinderen raden meteen wat het is: de sambabal. Bij doorvragen vinden ze het klinken als riet.
Ryan schudt ondertussen met een van de blikjes gevuld met rijst of lucifers, hij doet een poging het blik open te maken, blijkbaar nieuwsgierig wat er inzit.
Ryan is aan de beurt. De kinderen sluiten hun ogen. Ryan kiest de viool, hij tokkelt.
Lisa vindt het op een vogel lijken.
Iris: ‘Ik wil dat jullie zo een mooie tekening uitzoeken…’ De kinderen staan meteen op, dat was nog niet de bedoeling, Iris wil nog iets meer uitleggen. De kinderen kunnen met de meegebrachte spullen geluiden van hun tekening laten horen.
Nu mogen de kinderen een tekening uitzoeken, de meeste kinderen pakken hun eigen tekening. Ze leggen de tekening voor zich op de grond en gaan bijna allemaal dicht om het kleed heen zitten. Iris wijst ze op de mogelijkheid van twee andere kleden elk in een
hoek van het lokaal waar ze ook mogen zitten en spullen mee naartoe nemen.
Sil pakt zijn tekening neemt hem mee naar een leeg kleed, gaat er op z’n knieën voor zitten en kijkt een tijdje heel aandachtig naar zijn tekening. Dan staat hij op en loopt naar het centrale kleed met de spullen, hij komt terug met een klein plastic zakje met daarin confetti. ‘Dit is riet, er staat riet op mijn tekening.’
Beaudine zit met een buis (van een keukenrol) en haar tekening. De wolken spelen een grote rol in haar tekening en ze is bezig met het maken van wolkengeluiden. Het is heel zacht. Ze blaast zachtjes door de buis. Later: 'Niemand kan mijn geluid horen.' Ze vindt het niet leuk dat er zoveel lawaai is en haar zachte geluid niet goed te horen is.
Ryan ligt ondertussen onder een van de lage bankjes. Hij kruipt er op zijn buik
onderdoor. Dan staat hij op: ‘Hé jongens, ik weet hoe je er doorheen moet komen!’
Een groepje jongens wordt wild enthousiast van het waterfluitje, Iris heeft er water in gedaan en als je hard blaast dan spettert het alle kanten op, tot grote hilariteit van de jongens.
Op het andere kleed in een hoek van het lokaal staat Sem met de viool. Hij heeft hem onder zijn kin en tokkelt er op.
Lisa staat er naast met een fluitje. Sem vertelt dat ze ‘het gevaar
muziekje spelen’. Juf vraagt hoe ze kan horen dat het een gevaarmuziekje is? Sem legt uit: ‘Omdat het zo laag is.’ Juf vraagt hem hoe ze kan weten dat het laag is, dan zingt hij (zonder woorden) Do re mi fa sol voor haar, hij lijkt te willen zeggen dat de opeenvolging van deze klanken (toonladder) iets zegt over hoog en laag, daarna tokkelt hij over de snaren van de viool alsof hij daar een overeenkomst inziet.
Lisa heeft de 'fles half gevuld met water' gepakt. Ze schudt ermee heen en weer. Juf vraagt haar wat we kunnen horen. Lisa: ‘De sloot’ Juf vraagt haar of de fles ook nog andere geluiden kan maken. Lisa: ‘De zee’.
Lisa heeft twee dunne (geur)stokjes gepakt en een kleine kartonnen doos die ze omgekeerd op het kleed heeft gezet. Ze trommelt er op.
Sem pakt een van de dunne stokjes en gebruikt hem als strijkstok bij de viool.
Even later. Lisa: ‘Sem, zullen we een soort van bandje doen?’ Nu pakt Lisa de viool van Sem en gebruikt het stokje als strijkstok. Sem gaat bezig met de kartonnen doos als trommel. Hij gebruikt 1 dun (geur) stokje en in zijn andere hand heeft hij een witte kiezel waarmee hij ook trommelt. Het verschil tussen stokje en steentje is te horen.
Dan rolt Sem de kiezel in een stukje wit papier. Hij probeert er een soort zakje van de maken en schudt het steentje in het papieren omhulsel heen en weer en luistert of hij iets hoort.
Ergens anders in het lokaal zingt Iris ‘Je handen op je hoofd…’ om de rust en aandacht terug te krijgen. Lisa speelt op de viool het lied mee.
Lisa geeft de viool terug aan Sem en wil hem laten horen hoe ze dat net deed.
Lisa gaat zelf weer op de grond bij de kartonnen doos zitten en slaat met twee dunne stokjes op de doos en afwisselend op de vloer, dit klinkt duidelijk anders.
Lisa staat ineens op, loopt door het lokaal, op zoek en komt terug met het platgeslagen blikje, legt het naast de kartonnen doos op de grond. Lisa: ‘Een bekken.’
Iris sluit de les centraal in de kring af.
Beaudine laat horen dat ze door in een lange kartonnen buis (rol van keukenpapier) te
blazen ‘het geluid van de wolken’ kan maken.
Reflectie
In het begin was de klankenverzameling voor beide groepen té spannend om goed te luisteren naar de opdracht.
Maar later, toen ze de eerste klanken hadden ontdekt, kon het team van TOEVAL GEZOCHT de kinderen heel makkelijk terug leiden naar de tekeningen door vragen te stellen. Daarna gingen de kinderen meestal gericht te werk en speelde het Ratteneiland weer een rol.
Het zou geweldig zijn als het volgende week mooi weer is en we met de kist met klanken naar het Ratteneiland kunnen gaan om verder te gaan met ons onderzoek!
De klankenkist groep 1
19 april 2012
